COLLOQUE INVISIBILISATION DES COMPOSITRICES (21 & 22 mars 2025)

Analyser, décrypter, rendre visibles – pour mieux les contre-carrer – les processus et mécanismes d’Invisibilisation des compositrices

Ce colloque s’inscrit dans un projet artistique, pédagogique et de recherche, motivé par un engagement fort du Pôle Sup’93 et partagé avec ses partenaires : œuvrer à la mixité et à l’égalité culturelle, des droits et des chances, par la Désinvisibilisation des compositrices.  

Ce projet s’appuie sur un constat mis en lumière par les travaux scientifiques et les enquêtes dans ce domaine : l’égalité entre les femmes et les hommes dans les répertoires est loin d’être atteinte (en termes de représentativité dans l’historiographie musicale comme dans la programmation des lieux de concerts).  

 Les travaux entrepris, également mis en lumière lors de la Journée d’Études Artistiques organisée à ce sujet par le Pôle Sup’93 le 8 mars 2024, confirment l’existence de processus et de mécanismes d’Invisibilisation des compositrices, que des projets scientifiques cherchent à analyser dans une perspective de Désinvisibilisation.  

Il s'agit donc d'analyser les dynamiques et les modus operandi de ce qui est un processus : Invisibilisation/Désinvisibilisation. Pour ce faire, le Pôle Sup’93 et ses partenaires universitaires à travers la France organisent ce projet au long cours. Ce colloque de 2025 étudie les mécanismes d'Invisibilisation (posant ainsi pleinement les enjeux et le contexte pour les journées à venir consacrées en 2026 aux actions de Désinvisibilisation : ces deux volets, durant ces deux prochaines années sont bien entendu intimement liés, étant entendu que mettre en lumière les mécanismes d'Invisibilisation est déjà une manière de lutter contre eux, donc d'œuvrer à la Désinvisibilisation).  

 Ce projet et ces colloques sont à l'image du Pôle Sup'93, de ses engagements et actions avec ses partenaires : le Pôle Sup'93 en tant qu'établissement de production, diffusion, médiation et formation artistique et pédagogique (délivrant des diplômes supérieurs d'interprète et d'enseignant) est à la convergence des actions et réflexions permettant d'œuvrer à l'enrichissement des pratiques et répertoires (tout en formant celles et ceux qui continueront de les faire évoluer par leur intégration artistique et professionnelle). Ce colloque est ainsi une nouvelle occasion de faire dialoguer les mondes de la recherche et de la pratique artistique. Les communications universitaires résonnent avec des interprétations d'artistes-interprètes du Pôle Sup'93, soulignant tout ce que la recherche apporte à la pratique et réciproquement (dans la dynamique de Recherche-Action-Création). 

Les interprétations scientifiques et artistiques sont ainsi pensées et exécutées ensemble, en cohérence, questionnant d'autant mieux les mécanismes d’Invisibilisation à l'œuvre dans la vie, la carrière, le répertoire des compositrices. 

Grâce à la richesse de ce projet et de ce modus operandi, la clarté et l'engagement de cet axe de recherche permet d'étudier la question sans exclure d'époques, de lieux, de styles, d'approche disciplinaire : ce dont témoigne la diversité des interventions proposées durant ces deux journées, organisées également par la logique de leurs thématiques spécifiques, instructives pour chacune et chacun. 

  • Introduction du Colloque par les membres du Comité Scientifique | Bilan et perspectives, ressources et questionnements

    Vivamus molestie, magna vitae elementum gravida, lectus tortor pulvinar tellus, ac facilisis velit sem non orci. Etiam consectetur cursus aonsequat ullamcorper augue. Duis tellus lacus, rutrum at velit eu, lobortis dignissim neque. Phasellus posuere velit non tortor gravida venenatis. Praesent dolor risus, porttitor sit amet tincidunt non, suscipit ac sapien. Nam eleifend, lorem eget pulvinar blandit, mi urna malesuada nisi, non efficitur ante elit quis mi. Donec tincidunt, massa vitae congue condimentum, lorem mauris dapibus tortor, et finibus diamnibh finibus velit. Pellentesque feugiat dui nec sodales faucibus. Praesent sit amet cursus quam. Maecenas volutpat feugiat arcu ac vestibulum. Duis luctus tempor tortor, vel tincidunt lacus condimentum eget. Morbi ac scelerisque est, dictum vulputate erat. Donec condimentum tellus ut tincidunt lacinia. Ut risus est, ultricies non dui id, venenatis laoreet quam. Mauris ante ligula, lobortis vel neque id, sagittis rutrum nibh. Suspendisse vel enim tincidunt, rutrum nisi non, cursus turpis. Morbi imperdiet magna quis lobortis congue. Quisque nec est ac mauris vulputate placerat eu hendrerit dolor. Curabitur ex lectus, volutpat at metus eu, bibendum porta nulla. Aliquam quis pretium libero.

    Mauris arcu justo, ornare vel velit eget, imperdiet commodo justo. Donec elit tellus, varius at elit quis, mollis maximus dui. Proin erat ipsum, pretium a neque id, vestibulum ornare lacus. Quisque imperdiet odio ut metus ultricies convallis. Nam semper nulla leo, non blandit arcu fringilla eget. Integer metus nisl, pharetra ut ullamcorper eu, iaculis id neque. Mauris auctor mi id faucibus consectetur. Nam commodo placerat libero, et ultricies sem varius eu. Duis mollis massa porttitor, scelerisque nisi sed, fringilla nisi. Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit.

    Integer rhoncus ex sed purus porttitor imperdiet vitae vel dui. Pellentesque mattis eget felis sed convallis. Nulla sed gravida dolor. Maecenas ut orci convallis lacus auctor varius. Etiam molestie nibh magna, auctor porta ligula maximus a. Maecenas ipsum risus, tempus eu enim in, placerat venenatis massa. Nam ultricies eu elit at tincidunt. Nulla sit amet fringilla elit. Fusce fringilla, turpis ac iaculis blandit, dolor lectus volutpat arcu, vel porttitor quam ipsum at sem. Aenean non volutpat nisl.

    Vestibulum a lacinia magna. Sed at molestie nulla, in semper purus. Nullam eget auctor est. Proin vel eros odio. Etiam imperdiet risus in aliquam pretium. Nulla et euismod ante, a feugiat neque. Donec accumsan consequat lectus, quis lobortis nunc viverra sed. Sed sed accumsan nulla. Pellentesque egestas nunc et ullamcorper aliquam. Curabitur ut urna nec libero faucibus ornare. Vestibulum facilisis finibus lectus, in porta nisi varius nec.

    Proin ullamcorper et libero quis bibendum. Cras sagittis sed arcu rhoncus faucibus. Pellentesque fermentum, orci eu dapibus volutpat, metus mauris aliquet arcu, at convallis augue urna sit amet sem. Integer orci odio, ullamcorper hendrerit sagittis sit amet, porttitor ut massa. Ut commodo condimentum ultrices. Mauris lectus risus, dictum et metus nec, vulputate convallis sapien. Praesent commodo elementum massa, quis scelerisque justo pulvinar in. Praesent eu aliquet nisi. Nullam sem erat, sagittis ac odio sed, maximus accumsan enim. Nulla id nisl porttitor, tristique eros eget, fringilla elit. Nullam fringilla dignissim sem non dictum. Vivamus urna dui, varius ac velit vel, efficitur ultrices eros. Phasellus eget tortor nunc. Donec sed odio accumsan, iaculis metus nec, suscipit ex.

    Curabitur in tellus nisl. Nullam ultrices egestas ex, a pulvinar urna placerat sed. Phasellus maximus magna eget suscipit sollicitudin. Duis velit lectus, consectetur sodales hendrerit in, gravida at quam. Quisque non cursus nulla. Nunc vitae blandit justo. Vivamus velit erat, vehicula nec pretium non, fermentum nec ligula. Donec vehicula urna venenatis enim bibendum, at rutrum orci lacinia. Ut eu ornare nunc, sit amet dignissim massa. Morbi aliquam, risus et maximus pellentesque, felis est faucibus neque, in vulputate ante quam eu ligula.

    In lacinia sodales nulla eget pharetra. Fusce vel enim tincidunt, porttitor lorem non, dictum ipsum. Mauris non nulla at nunc volutpat bibendum in et ante. Nulla tincidunt elementum suscipit. Sed blandit eros et sapien malesuada condimentum. Quisque varius diam et arcu suscipit viverra. Donec viverra dignissim gravida. Mauris placerat eu libero eget gravida. Nunc ipsum nunc, pharetra nec risus sit amet, pretium scelerisque sem. Integer ac metus tempus, vestibulum velit in, pulvinar arcu. Ut sodales, elit eget ultricies tincidunt, ligula elit venenatis tellus, et cursus est metus et ante. Aenean ut euismod sem, id bibendum augue. Sed dictum semper risus, a rhoncus nisl vulputate sodales. Vestibulum mollis tellus libero, eu elementum nisi pulvinar quis.

    Nunc bibendum eget augue sit amet finibus. Etiam ut velit at purus elementum vestibulum. Suspendisse potenti. Duis lobortis libero vel facilisis convallis. Mauris varius sem in tellus mattis, a faucibus eros tempor. Proin interdum tincidunt ante, eget mollis magna vulputate vitae. Nam ut velit vulputate, sagittis ligula a, finibus tellus. Aliquam in tortor molestie, fermentum erat ut, consequat dui. Donec facilisis urna neque. Maecenas quam ipsum, mattis eget dui vitae, iaculis dignissim ligula. Vestibulum justo quam, pharetra eget elementum ut, varius vel purus. Nullam quis laoreet mauris. Etiam euismod facilisis condimentum. Ut a imperdiet turpis.

    Vivamus elementum odio enim, eu tristique mauris dignissim ut. Suspendisse potenti. Cras nec lacinia quam, vitae tincidunt odio. Fusce tempus, massa ut faucibus luctus, eros leo blandit dolor, a viverra orci ligula id velit. Quisque vitae dignissim mauris. Sed vitae venenatis diam, auctor semper risus. Sed egestas, purus ac porttitor gravida, ligula diam dapibus leo, eu cursus est odio vel erat. Vestibulum ullamcorper, urna ac blandit scelerisque, nisi sapien euismod ligula, sit amet interdum velit ipsum et urna. Morbi vulputate neque at ultricies consequat.

    Proin vitae neque rhoncus, dictum tellus in, gravida dui. Suspendisse feugiat neque ut magna efficitur ultricies. Pellentesque quis justo eget ante tristique auctor. Vivamus vitae nibh erat. Sed non mollis lorem. In ut congue neque. Pellentesque habitant morbi tristique senectus et netus et malesuada fames ac turpis egestas. Praesent porta cursus faucibus. Morbi ipsum ex, faucibus in pretium sit amet, commodo sit amet ante. Fusce sollicitudin leo urna, non tincidunt sapien rutrum eu. Mauris eleifend justo metus. Nam consectetur facilisis diam at sodales.

    Maecenas vehicula ipsum non turpis tincidunt, vitae cursus diam dignissim. Sed turpis massa, facilisis eget leo sed, condimentum auctor ipsum. Cras venenatis, sem ut tristique sodales, justo risus bibendum purus, ac tristique quam mi at diam. Mauris gravida ante vitae augue aliquet faucibus. Nulla placerat leo pharetra lectus faucibus molestie. Nullam lectus libero, auctor id condimentum ut, hendrerit laoreet ligula. Sed vehicula placerat congue. Phasellus vehicula sem id dolor venenatis mollis. Mauris in auctor neque. Duis ut nisl sit amet est dapibus aliquam. Nunc molestie quam et elit consequat, id fringilla ipsum feugiat. Nulla nec enim nec augue placerat interdum.

    Curabitur vel lacus bibendum ex iaculis interdum at nec orci. Donec cursus commodo libero vel commodo. Ut scelerisque porttitor imperdiet. Suspendisse ac magna blandit, rhoncus purus eget, accumsan diam. Quisque et libero in turpis volutpat egestas. Phasellus ante magna, ornare eget bibendum mollis, euismod ut tellus. Donec faucibus elit turpis, nec facilisis ipsum imperdiet in.

    Etiam suscipit justo vel rhoncus lobortis. Mauris maximus pellentesque turpis, non iaculis lectus tincidunt vitae. Praesent commodo rhoncus nibh ut sollicitudin. Etiam dignissim eros urna, vel luctus libero porttitor vitae. Vivamus molestie, felis eu semper lacinia, orci velit lacinia nisl, eu posuere nulla magna ac diam. Phasellus ut aliquet nisi, nec pellentesque nisi. Fusce sem odio, molestie sed odio quis, dignissim iaculis dolor. Donec quis aliquam leo, vel volutpat ligula. Nam in risus a augue viverra dignissim quis sit amet metus. Quisque nec libero tempus, porta ante nec, consectetur risus.

    Class aptent taciti sociosqu ad litora torquent per conubia nostra, per inceptos himenaeos. Quisque sed eleifend enim. Quisque pulvinar eleifend augue, vel commodo neque. Aenean non dui non turpis posuere cursus vitae ut enim. Etiam hendrerit dolor eu turpis venenatis elementum. Donec malesuada mauris risus, id sagittis odio congue eget. Suspendisse nunc ante, egestas id enim ac, tempus sollicitudin tortor. Morbi turpis felis, vulputate et cursus ac, maximus eget orci. Nullam at sagittis nisl. In in volutpat purus.

    Curabitur eu ipsum eleifend, vehicula diam vel, consectetur mauris. Maecenas molestie odio ut dui dignissim maximus. Vivamus consequat sagittis eros vel ornare. In et felis nibh. Nunc a erat risus. Donec vitae enim arcu. Vivamus ut fermentum nibh. Proin pulvinar fringilla nulla, eu volutpat ipsum pellentesque sed. Morbi vehicula laoreet ligula eu posuere. Nulla ex tellus, accumsan nec pretium in, elementum a turpis. Nam varius nisi a facilisis condimentum. Suspendisse fermentum ex sed tellus tempus fermentum. Sed lectus ipsum, pharetra id consequat eu, bibendum eget nisi. Cras eget risus quam. Aliquam porta odio hendrerit nisi viverra dapibus.

    Quisque mollis venenatis est eu dignissim. Aenean dignissim fermentum est, ac viverra lacus rutrum at. Etiam ac nulla viverra, ullamcorper diam ac, porta justo. Vestibulum ut eros vulputate, blandit arcu eu, pellentesque enim. Duis ante metus, suscipit vel pretium rhoncus, mattis sed dolor. Duis aliquam odio non lectus lacinia, in malesuada massa vestibulum. Quisque non pellentesque massa. Suspendisse ac mi nec risus tempus malesuada nec ac elit.

    Aenean blandit magna quis ornare maximus. Fusce ornare, libero id euismod venenatis, elit ante congue nunc, nec luctus augue purus in lacus. Nullam ultrices, erat vel imperdiet accumsan, purus turpis ullamcorper ligula, at fermentum augue erat sit amet erat. Aenean arcu nisi, vehicula sed mauris bibendum, tempor ultricies massa. Vestibulum venenatis enim ut luctus pharetra. Ut ut consequat mauris. Nam sed mollis mi. Quisque lobortis est vitae sem luctus, at scelerisque est molestie. Sed in enim in felis convallis ultrices bibendum in metus. Pellentesque a mattis odio. Curabitur aliquet sit amet leo vitae tristique. Morbi id porttitor nisi. Sed eget mollis nulla, sed aliquam sapien.

     

  • SESSION 1 : États des lieux, études, enquêtes, témoignages (Présidence : Catherine Deutsch)
    • Gabriel Navaridas - Saison 2024-2025, une invisibilisation des compositrices dans les orchestres de France 
    • Agathe Rousseau - Sentiment d’illégitimité et ses conséquences : témoignages de compositrices 

     

     

    Vivamus molestie, magna vitae elementum gravida, lectus tortor pulvinar tellus, ac facilisis velit sem non orci. Etiam consectetur cursus aonsequat ullamcorper augue. Duis tellus lacus, rutrum at velit eu, lobortis dignissim neque. Phasellus posuere velit non tortor gravida venenatis. Praesent dolor risus, porttitor sit amet tincidunt non, suscipit ac sapien. Nam eleifend, lorem eget pulvinar blandit, mi urna malesuada nisi, non efficitur ante elit quis mi. Donec tincidunt, massa vitae congue condimentum, lorem mauris dapibus tortor, et finibus diamnibh finibus velit. Pellentesque feugiat dui nec sodales faucibus. Praesent sit amet cursus quam. Maecenas volutpat feugiat arcu ac vestibulum. Duis luctus tempor tortor, vel tincidunt lacus condimentum eget. Morbi ac scelerisque est, dictum vulputate erat. Donec condimentum tellus ut tincidunt lacinia. Ut risus est, ultricies non dui id, venenatis laoreet quam. Mauris ante ligula, lobortis vel neque id, sagittis rutrum nibh. Suspendisse vel enim tincidunt, rutrum nisi non, cursus turpis. Morbi imperdiet magna quis lobortis congue. Quisque nec est ac mauris vulputate placerat eu hendrerit dolor. Curabitur ex lectus, volutpat at metus eu, bibendum porta nulla. Aliquam quis pretium libero.

    Mauris arcu justo, ornare vel velit eget, imperdiet commodo justo. Donec elit tellus, varius at elit quis, mollis maximus dui. Proin erat ipsum, pretium a neque id, vestibulum ornare lacus. Quisque imperdiet odio ut metus ultricies convallis. Nam semper nulla leo, non blandit arcu fringilla eget. Integer metus nisl, pharetra ut ullamcorper eu, iaculis id neque. Mauris auctor mi id faucibus consectetur. Nam commodo placerat libero, et ultricies sem varius eu. Duis mollis massa porttitor, scelerisque nisi sed, fringilla nisi. Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit.

    Integer rhoncus ex sed purus porttitor imperdiet vitae vel dui. Pellentesque mattis eget felis sed convallis. Nulla sed gravida dolor. Maecenas ut orci convallis lacus auctor varius. Etiam molestie nibh magna, auctor porta ligula maximus a. Maecenas ipsum risus, tempus eu enim in, placerat venenatis massa. Nam ultricies eu elit at tincidunt. Nulla sit amet fringilla elit. Fusce fringilla, turpis ac iaculis blandit, dolor lectus volutpat arcu, vel porttitor quam ipsum at sem. Aenean non volutpat nisl.

    Vestibulum a lacinia magna. Sed at molestie nulla, in semper purus. Nullam eget auctor est. Proin vel eros odio. Etiam imperdiet risus in aliquam pretium. Nulla et euismod ante, a feugiat neque. Donec accumsan consequat lectus, quis lobortis nunc viverra sed. Sed sed accumsan nulla. Pellentesque egestas nunc et ullamcorper aliquam. Curabitur ut urna nec libero faucibus ornare. Vestibulum facilisis finibus lectus, in porta nisi varius nec.

    Proin ullamcorper et libero quis bibendum. Cras sagittis sed arcu rhoncus faucibus. Pellentesque fermentum, orci eu dapibus volutpat, metus mauris aliquet arcu, at convallis augue urna sit amet sem. Integer orci odio, ullamcorper hendrerit sagittis sit amet, porttitor ut massa. Ut commodo condimentum ultrices. Mauris lectus risus, dictum et metus nec, vulputate convallis sapien. Praesent commodo elementum massa, quis scelerisque justo pulvinar in. Praesent eu aliquet nisi. Nullam sem erat, sagittis ac odio sed, maximus accumsan enim. Nulla id nisl porttitor, tristique eros eget, fringilla elit. Nullam fringilla dignissim sem non dictum. Vivamus urna dui, varius ac velit vel, efficitur ultrices eros. Phasellus eget tortor nunc. Donec sed odio accumsan, iaculis metus nec, suscipit ex.

    Curabitur in tellus nisl. Nullam ultrices egestas ex, a pulvinar urna placerat sed. Phasellus maximus magna eget suscipit sollicitudin. Duis velit lectus, consectetur sodales hendrerit in, gravida at quam. Quisque non cursus nulla. Nunc vitae blandit justo. Vivamus velit erat, vehicula nec pretium non, fermentum nec ligula. Donec vehicula urna venenatis enim bibendum, at rutrum orci lacinia. Ut eu ornare nunc, sit amet dignissim massa. Morbi aliquam, risus et maximus pellentesque, felis est faucibus neque, in vulputate ante quam eu ligula.

    In lacinia sodales nulla eget pharetra. Fusce vel enim tincidunt, porttitor lorem non, dictum ipsum. Mauris non nulla at nunc volutpat bibendum in et ante. Nulla tincidunt elementum suscipit. Sed blandit eros et sapien malesuada condimentum. Quisque varius diam et arcu suscipit viverra. Donec viverra dignissim gravida. Mauris placerat eu libero eget gravida. Nunc ipsum nunc, pharetra nec risus sit amet, pretium scelerisque sem. Integer ac metus tempus, vestibulum velit in, pulvinar arcu. Ut sodales, elit eget ultricies tincidunt, ligula elit venenatis tellus, et cursus est metus et ante. Aenean ut euismod sem, id bibendum augue. Sed dictum semper risus, a rhoncus nisl vulputate sodales. Vestibulum mollis tellus libero, eu elementum nisi pulvinar quis.

    Nunc bibendum eget augue sit amet finibus. Etiam ut velit at purus elementum vestibulum. Suspendisse potenti. Duis lobortis libero vel facilisis convallis. Mauris varius sem in tellus mattis, a faucibus eros tempor. Proin interdum tincidunt ante, eget mollis magna vulputate vitae. Nam ut velit vulputate, sagittis ligula a, finibus tellus. Aliquam in tortor molestie, fermentum erat ut, consequat dui. Donec facilisis urna neque. Maecenas quam ipsum, mattis eget dui vitae, iaculis dignissim ligula. Vestibulum justo quam, pharetra eget elementum ut, varius vel purus. Nullam quis laoreet mauris. Etiam euismod facilisis condimentum. Ut a imperdiet turpis.

    Vivamus elementum odio enim, eu tristique mauris dignissim ut. Suspendisse potenti. Cras nec lacinia quam, vitae tincidunt odio. Fusce tempus, massa ut faucibus luctus, eros leo blandit dolor, a viverra orci ligula id velit. Quisque vitae dignissim mauris. Sed vitae venenatis diam, auctor semper risus. Sed egestas, purus ac porttitor gravida, ligula diam dapibus leo, eu cursus est odio vel erat. Vestibulum ullamcorper, urna ac blandit scelerisque, nisi sapien euismod ligula, sit amet interdum velit ipsum et urna. Morbi vulputate neque at ultricies consequat.

    Proin vitae neque rhoncus, dictum tellus in, gravida dui. Suspendisse feugiat neque ut magna efficitur ultricies. Pellentesque quis justo eget ante tristique auctor. Vivamus vitae nibh erat. Sed non mollis lorem. In ut congue neque. Pellentesque habitant morbi tristique senectus et netus et malesuada fames ac turpis egestas. Praesent porta cursus faucibus. Morbi ipsum ex, faucibus in pretium sit amet, commodo sit amet ante. Fusce sollicitudin leo urna, non tincidunt sapien rutrum eu. Mauris eleifend justo metus. Nam consectetur facilisis diam at sodales.

    Maecenas vehicula ipsum non turpis tincidunt, vitae cursus diam dignissim. Sed turpis massa, facilisis eget leo sed, condimentum auctor ipsum. Cras venenatis, sem ut tristique sodales, justo risus bibendum purus, ac tristique quam mi at diam. Mauris gravida ante vitae augue aliquet faucibus. Nulla placerat leo pharetra lectus faucibus molestie. Nullam lectus libero, auctor id condimentum ut, hendrerit laoreet ligula. Sed vehicula placerat congue. Phasellus vehicula sem id dolor venenatis mollis. Mauris in auctor neque. Duis ut nisl sit amet est dapibus aliquam. Nunc molestie quam et elit consequat, id fringilla ipsum feugiat. Nulla nec enim nec augue placerat interdum.

    Curabitur vel lacus bibendum ex iaculis interdum at nec orci. Donec cursus commodo libero vel commodo. Ut scelerisque porttitor imperdiet. Suspendisse ac magna blandit, rhoncus purus eget, accumsan diam. Quisque et libero in turpis volutpat egestas. Phasellus ante magna, ornare eget bibendum mollis, euismod ut tellus. Donec faucibus elit turpis, nec facilisis ipsum imperdiet in.

    Etiam suscipit justo vel rhoncus lobortis. Mauris maximus pellentesque turpis, non iaculis lectus tincidunt vitae. Praesent commodo rhoncus nibh ut sollicitudin. Etiam dignissim eros urna, vel luctus libero porttitor vitae. Vivamus molestie, felis eu semper lacinia, orci velit lacinia nisl, eu posuere nulla magna ac diam. Phasellus ut aliquet nisi, nec pellentesque nisi. Fusce sem odio, molestie sed odio quis, dignissim iaculis dolor. Donec quis aliquam leo, vel volutpat ligula. Nam in risus a augue viverra dignissim quis sit amet metus. Quisque nec libero tempus, porta ante nec, consectetur risus.

    Class aptent taciti sociosqu ad litora torquent per conubia nostra, per inceptos himenaeos. Quisque sed eleifend enim. Quisque pulvinar eleifend augue, vel commodo neque. Aenean non dui non turpis posuere cursus vitae ut enim. Etiam hendrerit dolor eu turpis venenatis elementum. Donec malesuada mauris risus, id sagittis odio congue eget. Suspendisse nunc ante, egestas id enim ac, tempus sollicitudin tortor. Morbi turpis felis, vulputate et cursus ac, maximus eget orci. Nullam at sagittis nisl. In in volutpat purus.

    Curabitur eu ipsum eleifend, vehicula diam vel, consectetur mauris. Maecenas molestie odio ut dui dignissim maximus. Vivamus consequat sagittis eros vel ornare. In et felis nibh. Nunc a erat risus. Donec vitae enim arcu. Vivamus ut fermentum nibh. Proin pulvinar fringilla nulla, eu volutpat ipsum pellentesque sed. Morbi vehicula laoreet ligula eu posuere. Nulla ex tellus, accumsan nec pretium in, elementum a turpis. Nam varius nisi a facilisis condimentum. Suspendisse fermentum ex sed tellus tempus fermentum. Sed lectus ipsum, pharetra id consequat eu, bibendum eget nisi. Cras eget risus quam. Aliquam porta odio hendrerit nisi viverra dapibus.

    Quisque mollis venenatis est eu dignissim. Aenean dignissim fermentum est, ac viverra lacus rutrum at. Etiam ac nulla viverra, ullamcorper diam ac, porta justo. Vestibulum ut eros vulputate, blandit arcu eu, pellentesque enim. Duis ante metus, suscipit vel pretium rhoncus, mattis sed dolor. Duis aliquam odio non lectus lacinia, in malesuada massa vestibulum. Quisque non pellentesque massa. Suspendisse ac mi nec risus tempus malesuada nec ac elit.

    Aenean blandit magna quis ornare maximus. Fusce ornare, libero id euismod venenatis, elit ante congue nunc, nec luctus augue purus in lacus. Nullam ultrices, erat vel imperdiet accumsan, purus turpis ullamcorper ligula, at fermentum augue erat sit amet erat. Aenean arcu nisi, vehicula sed mauris bibendum, tempor ultricies massa. Vestibulum venenatis enim ut luctus pharetra. Ut ut consequat mauris. Nam sed mollis mi. Quisque lobortis est vitae sem luctus, at scelerisque est molestie. Sed in enim in felis convallis ultrices bibendum in metus. Pellentesque a mattis odio. Curabitur aliquet sit amet leo vitae tristique. Morbi id porttitor nisi. Sed eget mollis nulla, sed aliquam sapien.

     

  • SESSION 2 : Résistances et Résiliences (Présidence : Cécile Quesney)​ ​
    • Marianne Chauvin - Les compositrices à l’épreuve des programmations institutionnelles d’opéra aujourd’hui 
    • Marie Demeilliez - Les compositrices pour le clavecin à Paris au XVIIIe siècle : du succès à l’oubli
  • SESSION 3 : XIXe & XXe siècles (Présidence : Laure Marcel-Berlioz)
    • Clotilde Verwaerde - L’Univers féminin de la romance, interprétation musicale par Tanaquil Ollivier (classe de Vincent Lièvre-Picard au Pôle Sup’93) et Juliette Coutelas (classe de Romano Pallottini) 
    • Françoise Masset - Claude Arrieu (1903-1990) : ombres et lumières, interprétation musicale par Tanaquil Ollivier et Juliette Coutelas 
    • Cécile Quesney - Musique pédagogique et invisibilisation. Le cas de La Boîte de Pandore d'Elsa Barraine, interprétation musicale par Dain Kim (classe de Bruno Perbost) 
    • Anastasiia Syreishchikova-Horn - Compositrices en Russie impériale au XIXe siècle : parcours, contextes et mécanismes d’invisibilisation 
  • SESSION 4 : Désautonomisation (Présidence : Marie Demeilliez)
    • Peter Asimov et Christopher Brent Murray - L'auto-invisibilisation d’Yvonne Loriod compositrice 
    • Kateryna Ielysieieva - Marianna von Martinez, phénomène de leadership musical féminin au XVIIIe siècle, interprétation musicale de sa Sonate en la majeur 
    • Marianne Kordas - Jouer à cache-cache : la compositrice américaine Blythe Owen (1898-2000) et le problème de l'invisibilité, interprétation musicale par Léo Philippe (classe de Reiko Hozu), Estelle Mazzillo (classe de Caroline Fèvre), Louise Adrien (classe de Florian Lauridon) 
    • Francesca Guerrasio - Être musiciennes et compositrices dans l’Italie du XXe siècle : Emilia Gubitosi et Irma Ravinale, la parabole descendante de deux révolutionnaires des mœurs musicales, interprétation musicale par Ircia Fermin (classe de Romano Pallottini)